KSADHU - pisma | scripts

Politechnika Gdańska Wydział Architektury
Katedra Architektury Morskiej i Przemysłowej
Praca Dyplomowa

autor: Konrad Zientara
promotor: dr inż.arch. Marek Gawdzik
recenzent: dr hab.inż.arch. Antoni Taraszkiewicz
Gdańsk 2007/8

Baszta Gazowa

zespół wielofunkcyjny - kwartał zabudowy śródmiejskiej

>>>PLANSZE [zip] >>>architektura

W czasie strukturalno-przestrzennych przemian jakim podlegają stoczniowe rejony Gdańska oczywistym wydaje się być wybór tematu związanego z tym zagadnieniem. Będąc rezydentem Kolonii Artystów w Stoczni Gdańskiej, a także mając praktykę zawodową w biurach zajmujących się przekształceniami Młodego Miasta, miałem bezpośredni wgląd w nastrój, stan obecny i plany dla tego miejsca.
Opracowywanyteren znajduje się na granicy obszaru przemian Stoczni Gdańskiej i jest ważnym miejscem w długofalowych planach jako punkt styku trzech odmiennych stref: istniejące Stare Miasto, powstające Młode Miasto oraz tereny gazowni, których zagospodarowanie jest częścią przyszłych planów.

Celem, jaki postawiłem sobie przystępując do pracy nad projektem dyplomowym, było wytworzenie węzła - bramy - punktu wejściowego na odzyskiwane dla miasta tereny pomiędzy trzema krzyżami a ujściem kanału Raduni; stworzenie generatora życia publicznego, działającego 24 godziny na dobę, 7 dni w tygodniu, będącego punktem orientacyjnym w nowej przestrzeni miejskiej na styku starych i nowo powstających dzielnic centrum Gdańska.

dane wstępne

temat pracy
Tematem pracy dyplomowej jest projekt architektoniczny budynku użyteczności publicznej o rozbudowanym programie funkcjonalnym.

Przedmiot i zakres opracowania
Przedmiotem opracowania jest projekt architektoniczny w stadium zaawansowanej koncepcji architektoniczno budowlanej.
Do zakresu opracowania wchodzi określenie programu użytkowego, rozwiązania funkcjonalno-przestrzenne, propozycja układu konstrukcji bez rozwiązywania szczegółowego i obliczeń oraz propozycje rozwiązań materiałowych.

Umiejscowienie
Obszar opracowania znajduje się w Gdańsku (Polska), na granicy terenów Stoczni Gdańskiej i dzielnicy Stare Miasto., przy ulicy Wałowej.
Założenia urbanistyczne

Węzeł - punkt styku trzech odmiennych obszarów zagospodarowania - powinien być miejscem charakterystycznym, wyróżniającym się i miejscem wnikającym w te obszary; powinien sprzyjać wymianie i ruchowi pomiędzy nimi - łączyć je.
Wpisanie się w układ dróg i zabudowę z przekształceniem ulicy Podstocznej w wewnętrzny otwarty pasaż pieszy. oraz stworzenie punktu rozpoznawczego i jednoczesne nawiązanie do dawnego zbiornika gazu. przez umieszczenie wyniesionego zbiornika mieszkalnego (hotel).
Rozpoczęcie kreowania nowego skrzyżowania aktywnej ul. Wałowej z przyszłym ciągiem pieszym między Ratuszem Staromiejskim a Dokiem Cesarskim.
Ideą projektu jest charakterystyczny w formie fizycznej, wyróżniający się w skali dzielnicy, a nawet miasta, obiekt, który jednocześnie w bezpośredniej percepcji wpisuje się w sąsiedztwo. Obiekt o bogatej propozycji funkcjonalnej generującej życie miejskie.
Budynek przybiera kształt kwartału zabudowy śródmiejskiej mieszczącego funkcje handlowe, rozrywkowe, kulturalne i wystawiennicze, usługowe oraz biurowe; z wyniesionym zielonym dziedzińcem wewnętrznym dostępnym z ulicy i unoszącym się nad nim zbiornikiem hotelu, będącym nawiązaniem do nieistniejącego już zbiornika gazu, który stał w tym miejscu.
W różnorodności funkcji, a szczególnie w połączeniu otwartych i zamkniętych przestrzeni wystawienniczych, klubów, pralni publicznej i niewielkiego ośrodka konferencyjnego przy hotelu widzę silny potencjał powiązania społecznego starego Gdańska z młodym.
Założenia funkcjonalno przestrzenne

Rozwiązanie wewnętrznej przestrzeni zabudowy kwartału jako trójwymiarowej sieci uliczek, kładek i galerii, z wewnętrznym wyniesionym zielonym dziedzińcem ogólnodostępnym przez zewnętrzne schody lub windę.
W zabudowie kwartału zlokalizowano parking trzykondygnacyjny w miejscu zbliżonym do aktualnych istniejących miejsc postojowych na przeciwko budynku gazowni.
Wewnętrzne uliczki kwartału biegną po obwodzie i promieniście do centralnego okrągłego dziedzińca studni otwartej na zawieszony nad nią zbiornik hotelu.
Hotel to rura, walec z wewnętrzną studnią - dziedzińcem, o okrężnej arkadowej komunikacji poziomej i pierścieniami funkcjonalnymi - lobby i apartamentami. Zwieńczeniem zbiornika jest ogród zimowy przykryty szklaną kopułą.
Dostęp do hotelu możliwy jest poprzez windy w nogach podporowych. Komunikacja pionowa zbiornika jest oddzielona od ogólnej systemem elektronicznym - dostęp do kondygnacji innych niż poziom recepcji możliwy jest wyłącznie dla posiadaczy karty. Sprowadzone podporami ewakuacyjne klatki schodowe służące jako wejścia, również zabezpieczone.
Zróżnicowana oferta funkcjonalno-usługowa ma na celu przyciągnięcie różnych grup społecznych ze wszystkich spotykających się w tym miejscu dzielnic. Mieszkańców Starego Miasta, biznesmenów z Młodego Miasta, młodzież i studentów. Dzięki bogatej ofercie kulturalno-wystawienniczej, a także wizycie w klubie lub w pralni mają szansę się spotkać, dowiedzieć co "TAM" się dzieje.
Koncepcja architektoniczna

Zamknięty kwartał zabudowy z lokalnymi pęknięciami i otwarciami; fort carre z wewnętrznym zielonym dziedzińcem, pod którym kryją się więzienia wyobraźni. Prostopadłościenny na zewnątrz, wielopłaszczyznowy w środku, spięty pionową osią otwartych przestrzeni: rdzenia hotelu i jego odbicia w płaszczyźnie tarasu - centralnej studni dziedzińca restauracyjnego.
Przeszklenia fasad i dachów, systemy świetlików oraz rozbudowane przekroje korytarzy doprowadzają rozproszone światło dzienne do wielopoziomowego wnętrza "fortu", czyniąc z jego natężenia jeden z systemów orientacyjnych i charakterystyczną cechę kompleksu.
Impresja architektoniczna

Chciałem stworzyć budynek, pojedynczy obiekt, który by stanowił w zasadzie zwartą całość, ale jednocześnie żeby wydawał się miastem, pałacem takim trochę magicznym, z różnymi kładkami, przejściami, które zmieniają się na różnych kondygnacjach, i których forma byłaby bardzo rozbudowana ale prosta i układ czytelny. Przez galerie, kładki i pustki te korytarze-uliczki miały by dojście do przeszkleń fasad i częściowo przeszklonych dachów - żeby wciągać ludzi na wyższe kondygnacje, żeby nie chodzili tylko po poziomym labiryncie, ale chcieli też dotrzeć do tego co się świeci w górze. A w górze czeka ich zielona polana i wielki statek kosmiczny.
Podstawowy charakter budynku jest najbardziej czytelny od strony głównego wejścia (Galeria Dizajnu), nieco inne wrażenie sprawia od strony północnej i południowo-wschodniego narożnika. Od północy jest otwarty, ma duże tarasy z otworami, układ kładek i ażurów jest widoczny i czytelny z daleka - działanie i strukturę wnętrza widać już z zewnątrz.
Z kolei od strony południowo-wschodniej jest odwrotnie. Kameralne wejście w litej ścianie prowadzi do wewnętrznego holu z klatką schodową w prostopadłościennej studni aż do przeszklenia w dachu. Są tam wejścia do klubów. Drugie wejście, po przeciwnej stronie narożnika też prowadzi do holu, ale na wyższym poziomie - przez hol wchodzimy schodami lub windami do centrum konferencyjnego. Nad klubami jest już poziom tarasu i poziom sal konferencyjnych, też jest wyjście, wyciągnięcie na dziedziniec.
Na dziedzińcu stoi na trzech nogach ufo, po ufowemu w środku zrobione - ma dziwne łuki przechodzące jeden w drugi, i jednocześnie opisujące kwadraty, rdzeń centralny i pusty, na dole przedłużony szklaną podłogą, który optycznie wbija się w studnię dziedzińca - przedłużenie przez całość, pionowa oś założenia.
U góry z kolei rdzeń najpierw rozlewa się ogrodem, potem otwiera się na niebo w całości, do góry.
Pionowe elementy szybów wind są najmocniejszymi kompozycyjnie elementami, a dzięki widocznym kabinom jeszcze bardziej podkreślają pionowy ruch w tym rdzeniu.
Chodzenie dookoła arkadami, które znajdują się na każdej kondygnacji i obserwowanie rdzenia wywołuje silne wrażenie poziomu w kontraście do pionowej pustki - to poczucie wzmaga promienisty układ apartamentów i przestrzeni recepcyjnych, za którymi umieszczone są klatki ewakuacyjne. Bardzo silnie poziom czuje się w tym.
Całość założenia zewnętrznie zwarta, w środku jest bardzo silnym generatorem wrażeń przestrzennych, odczuć silnych pionów, poziomych linii i płaszczyzn, okrężnych i zaplatających się kierunków.
Program użytkowy

Galeria Gdańskiego Dizajnu, galeria wystawiennicza, klubogaleria, kluby, kawiarnie, restauracje, sale konferencyjne, hotel, biura, przestrzenie komercyjne na wynajem (sklepy, salony), ogród zimowy, zielone dachy i tarasy, plac zabaw, pralnia publiczna, fitness/siłownia, sauna. taras wystawowo-zdarzeniowy, informacja, parking.

Opis techniczny
1. Zagospodarowanie terenu
  1. istniejące zagospodarowanie
    W centrum obszaru opracowania znajduje się budynek fabryki okien plastikowych, będący okrągłą halą zbudowaną na podstawie pozostałości dawnego zbiornika gazu. Oprócz budynku fabryki na terenie znajduje się barak biurowy, plac parkingowy, zapuszczony trawnik z placem zabaw dla dzieci i nieuporządkowana zapuszczona zieleń.
    Przez północną część terenu opracowania przechodzi ulica Podstoczna, wzdłuż której znajduje się płot Stoczni Gdańskiej.
  2. projektowane zagospodarowanie
    Cały obszar opracowania przeznaczony został pod zabudowę w formie kwartału, z zachowaniem ulicy Podstocznej jako dwupoziomowego pasażu pieszego wewnątrz kompleksu.
2. Rozwiązania konstrukcyjne zabudowy kwartału
  1. Fundamenty
    Posadowienie na palach platformy żelbetowej, mieszczącej instalacje zbiorcze i węzły.
  2. Dylatacje
    Dylatacje rozmieszczone są pomiędzy funkcjonalnie wydzielonymi częściami, z których największe podzielone są na dwie.
  3. Szkielet
    Rama przestrzenna złożona ze słupów stalowych, stalowych kratownic przestrzennych oraz płyt i tarcz żelbetowych.
  4. Słupy
    Słupy stalowe, złożone z jednej do czterech rur o przekroju kwadratowym o zróżnicowanych powierzchniach przekroju.
  5. Stropy
    Kratownice przestrzenne wysokości 45cm z wylewką na blasze trapezowej i monolityczne płyty żelbetowe wysokości 25cm (w obszarze parkingu).
  6. Ściany konstrukcyjne
    Monolityczne ściany żelbetowej grubości 30 i 45 cm.
  7. Ściany zewnętrzne
    Ściany warstwowe żelbetowe z izolacją termiczną i przeciwwilgociową. Od wewnątrz wykończone systemem zabudowy suchej (płyty włókno-cementowe Fermacell), od zewnątrz osłonięte panelami cementowymi.
    Zewnętrzna ściana parkingu zaprojektowana została z siatki stalowej, stanowiącej wsparcie dla roślinności pnącej.
  8. Szklenia zewnętrzne
    System fasad szklanych Aluprof MB-SR50 EFEKT.
  9. Ściany wewnętrzne
    Ściany żelbetowe monolityczne i warstwowe żelbetowe z izolacją akustyczną i systemem zabudowy suchej (płyty włókno-cementowe Fermacell).
    Wewnętrzne ściany parkingu z dodatkową izolacją termiczną.
  10. Szklenia wewnętrzne
    Wielkopołaciowe tafle szklane mocowane górą i dołem do konstrukcji, łączone po bokach bezsłupowo (szczelina lub silikon).
    Szklenia wewnętrznego dziedzińca traktowane są jako szklenia zewnętrzne.
  11. Dachy
    Niezielone dachy budynku zaprojektowano jako dach odwrócony z wierzchnią warstwą żwiru, izolacją przeciwwilgociową paroprzepuszczalną i izolacją termiczną na stropie.
  12. Dachy zielone
    Dach odwrócony: konstrukcja nośna, izolacja przeciwwilgociowa, warstwa ochr. przeciw korzeniom, warstwa dren., mata filtracyjna, ziemia roślinna, roślinność niska 10-20cm.
  13. Taras dziedzińca
    Taras dziedzińca zaprojektowano jak dach zielony z warstwą gleby 30-40cm, roślinnością średniowysoką i niską (strzyżony trawnik z przycinanymi drzewkami).
  14. Dachy przeszklone
    System fasad szklanych Aluprof MB-SR50 EFEKT oparty na lekkiej kratownicy przestrzennej prętowo-cięgnowej.
3. Rozwiązania Konstrukcyjne "Zbiornika"
  1. Fundamenty
    Wanna żelbetowa zawierająca węzły instalacyjne "Zbiornika" oparta na palach.
  2. Nogi
    Pojedyncza noga zbiornika jest zespołem żelbetowych słupów gęsto zbrojonych, zawierającym piony instalacyjne, szyb windy oraz ewakuacyjną klatkę schodową. Elementy żelbetowe powiązane są ze sobą konstrukcją stopni i spoczników.
    Odstępy między elementami żelbetowymi zamknięte są szkleniami w systemie Aluprof MB-SR50 EFEKT.
  3. Szkielet
    Zespół powiązanych kratownic przestrzennych zawieszony na rurowym ażurowym rdzeniu żelbetowym, podparty talerzem masywnej kondygnacji technicznej.
  4. Skóra
    Płaska, warstwowa kratownica stalowa opisana na walcu, spinająca bryłę "Zbiornika". Zewnętrzne i wewnętrzne przeszklenia trójkątnych ram kratownicy tworzą skórę która jest częścią systemu wentylacji i klimatyzacji.
  5. Ściana techniczno-konstrukcyjna
    Na zewnątrz żelbetowego rdzenia zbiornika, pomiędzy korytarzem a apartamentami hotelowymi zaprojektowano ścianę techniczną o grubości 1m zawierającą wszelkie instalacje.
  6. Stropy
    Kratownice przestrzenne stalowe grubości 70cm, z wylewką na blasze trapezowej.
  7. Kopuła zadaszenia
    Kopuła "Zbiornika" zaprojektowana została jako wybrzuszona lekka kratownica przestrzenna prętowo-cięgnowa oparta na żelbetowych przedłużeniach rdzenia i zewnętrznej skórze "Zbiornika". Przeszklenie kopuły zaprojektowano w systemie fasad Aluprof MB-SR50 EFEKT.
  8. Podłoga recepcji
    Szkło warstwowe klejone oparte na łukowych monolitycznych żelbetowych ramionach i kratownicach przestrzennych pomiędzy nimi.
4. Schody
  
  Schody stalowe bezpoliczkowe, spawane.
5. Instalacje techniczne
  1. Instalacje sanitarne
    - woda zimna z miejskiej sieci wodociągowej;
    - woda ciepła z lokalnego węzła grzewczego;
    - kanalizacja ściekowa do sieci miejskiej;
    - kanalizacja deszczowa do kolektora miejskiego;
    - woda zimna techniczna - tryskacze i hydranty p.poż.;
    - instalacja podlewania i nawadniania.
  2. Instalacje elektryczne
    - instalacja oświetleniowa;
    - instalacja 230V;
    - instalacja awaryjnego zasilania i awaryjnego oświetlenia (oświetlenie awaryjne pomieszczeń, oświetlenie istotnych elementów na drogach ewakuacyjnych i elementów technicznych, sygnalizacja alarmowa, alarmowy system prowadzenia "green-line");
    - trójfazowa instalacja zasilania.
  3. Instalacje gazowe
    przewiduje się podłączenie i poprowadzenie instalacji gazowej na potrzeby lokali gastronomicznych.
  4. Wentylacja i klimatyzacja
    - kwartał - bloki wyntylacyjno-klimatyzacyjne z wymiennikami ciepła, umieszczone na dachach nad pionami instalacyjno technicznymi; system dystrybucji powietrza w przewodach antybakteryjnych położonych wewnątrz konstrukcji stropów.
    - zbiornik - urządzenia wentylacyjno-klimatyzacyjne z wymiennikami ciepła na poziomie technicznym (H0) instalacja pozioma w konstrukcji stropów; pozioma w szybie/ścianie technicznej oraz w skórze. Powietrze krąży częściowo w obwodzie zamkniętym przechodząc studnią zbiornika i przez ogród zimowy.
6. Instalacje teletechniczne oraz BMS
  
  W budynku przewidziano poprowadzenie instalacji teletechnicznych: telewizja kablowa i cyfrowa, internet 1Gb, komunikacja telefoniczna, instalacja audio-video, instalacja alarmowa, sieć kamer i czujników oraz elementy sterujące połączone w jednym z systemów zarządzania budynkiem (Building Management System).
7. Rozwiązania materiałowe
  
  - fasady wykończone panelami okładzinowymi z białego betonu na podkonstrukcji; przeszklone części fasad w systemie fasad szklanych Aluprof MB-SR50 EFEKT, częściowo przesłonięte ruchomymi żaluzjami malowanymi proszkowo na ciemny grafit;
  - elementy konstrukcji stalowej malowane proszkowo na ciemny grafit (mat);
  - biały beton - odsłonięte elementy polerowane (półpołysk) i nasączane impregnatami;
  - szkło wewnętrzne bezbarwne jednowarstwowe;
  - szklenia zewnętrzne potrójne - szkło termiczne zespolone niebieskie lub jasnoniebieskie:
  strona południowa: SunGuard Solar RoyalBlue20 - transmisja: 20%, odbicie 35%(25% wew.);
  pozostałe strony: SunGuard Solar LightBlue52 - transmisja światła: 47%, odbicie: 15%(17% wew.);
  - posadzki - płyty kamienne, terakota, wykładziny dywanowe, w apartamentach hotelu - panele drewniane, wykładziny dywanowe oraz terakota;
  - aluminium profili fasadowych malowane systemowo na ciemny grafit.
8. Izolacje
  1. Izolacja termiczna
    wełna mineralna miękka, szklenia trzyszybowe ze szkła termicznego.
  2. Izolacja akustyczna
    - wełna mineralna akustyczna, elementy dźwiękochłonne w systemie sufitów podwieszanych;
    - podłogi pływające hotelu na twardej wełnie mineralnej;
    - ściany sal konferencyjnych - wełna mineralna akustyczna za perforowanymi panelami suchej zabudowy.
    kluby - wełna mineralna akustyczna i miękka tkanina za panelami OSB z pustkami powietrznymi.
  3. Izolacja przeciwwilgociowa
    - folia kubełkowa na wszystkich dachcach, pod tarasem i pod ogrodem;
    - pozostałe - folia polimerowa/polimerowo-bitumiczna;
    - jako uzupełnienie folia bitumiczna w płynie.
9. Ochrona p.poż.
  
  Obiekt został zaprojektowany zgodnie z wymogami przepisów o ochronie p.poż.
  Na drogach ewakuacyjnych przewidziano inastalację oddymiającą i zraszanie. Zastosowano oznakowanie zasilane zasilaniem awaryjnym i alarmowy system prowadzenia "greenline".
  Parkingi wewnętrzne otwartez dodatkową wentylacją oddymiającą i tryskaczami.
  
  Przewidziano położenie przewodów wszelkich instalacji wewnątrz koryt ogniochronnych.
  Wszystkie drogi ewakuacyjne wychodzą poza obręb budynku lub do innych wydzielonych stref pożarowych.
10. Dostępność dla niepełnosprawnych
  
  Budynekzaprojektowano mając na uwadze umożliwienie korzystania z jego funkcji osobom niepełnosprawnym. Windy przystosowane dla osób niepełnosprawnych znajdują się w kluczowych punktach budynku.
  Drzwi wejściowe do budynku rozsuwają się automatycznie.
  Wydzielone zostały miejsca parkingowe dla niepełnosprawnych. Na każdej kondygnacji znajdują się pomieszczenia sanitarne dla niepełnosprawnych.
11. Warunki gruntowo wodne
  
  Na cele projektu architektonicznego nie przeprowadzono badań geotechnicznych gruntu. Ze względu na bliskie sąsiedztwo rzeki i poprzez analogię z sytuacjami na sąsiednich działkach, założono słabe warunki gruntowo-wodne: piaski o niskim stopniu zagęszczenia, wysoki poziom wód gruntowych. Specjalistyczne badania geotechniczne należy przeprowadzić przed przystąpieniem do opracowania projektu architektoniczno-budowlanego.
Charakterystyka energetyczna

Zakłada się wykonanie izolacji termicznej o podwyższonych parametrach izolacyjnych oraz zastosowanie wymienników ciepła na instalacji wentylacyjno-klimatyzacyjnej oraz paneli słonecznych na dachach zielonych i żwirowych.
Charakterystyka ekologiczna

Projektowany obiekt nie wpływa negatywnie na środowisko naturalne, a część użytych technologii przyczynia się do redukcji zużywanej przez ów obiekt energii.
Bibliografia
- "10x10", wyd. Phaidon Press Limited, Londyn 2000
- "Converted spaces", wyd. Evergreen / Taschen GmbH, Kolonia 2006
- "El Croquis, De Arquitectura y De Diseńo" nr 38 (3/1989), Madryt 1898
- "Frank Lloyd Wright" Trewin Copplestone, wyd. Arkady, Warszawa 1998
- "Podręcznik projektowania architektoniczno-budowlanego" Ernst Neufert, wyd. Arkady, Warszawa 2000
- "Poradnik budowlany dla budownictwa pasywnego" wyd. PIBP, Gdańsk
- "Projektowanie dla wszystkich" Jolanta Budny, wyd. Stowarzyszenie Przyjaciół Integracji, Wa-wa 2004
- "Przeobrażenia architektury" Marek Gawdzik, wyd. WDP Bernardinum, Pelplin 2005
- "Przestrzeń" Stefan Papp, wyd. TaiWPN Universitas, Kraków 2002